Suriname telt vijf Pedagogische Instituten voor de opleiding van leerkrachten basisonderwijs:
- Het Albert Cameron Instituut (ACI) voor opleiding van leerkrachten kleuteronderwijs.
- Het Christelijk Pedagogisch Instituut (CPI) voor opleiding van leerkrachten kleuteronderwijs en leerkrachten gewoon lager onderwijs.
- Het Surinaams Pedagogisch Instituut (SPI) voor opleiding van leerkrachten kleuteronderwijs en leerkrachten gewoon lager onderwijs.
- De Pedagogisch Instituut Nickerie (PIN) voor opleiding van leerkrachten gewoon lager onderwijs.
De instroom in het LBO wordt sterk bepaald door de kwaliteit van het basisonderwijs, die op dit moment over het algemeen ondermaats is. Jongeren die het LBO starten hebben vaak het GLO niet volledig doorlopen. Anderen die het GLO wel volledig hebben doorlopen hebben vaak onvoldoende basiscompetenties (bv. reken- en taalvaardigheden) voor het succesvol doorlopen van het LBO.
Het basisonderwijs kampt met grote problemen van zittenblijvers en drop-outs. De prestaties van het basisonderwijs hangen nauw samen met onder andere de kwaliteit van de leerkrachten die afstuderen op de pedagogische instituten. Enerzijds waren tot voor kort de instapvoorwaarden voor de pedagogische instituten erg laag waardoor deze als het ware opvangcentra voor de zwakste VOS-leerlingen waren. Anderzijds heeft het verouderd curriculum van de opleiding tot leerkracht ervoor gezorgd dat afgestudeerde leerkrachten onvoldoende competenties hebben om kwaliteitsvol les te kunnen geven en alle kinderen tot ontwikkeling te laten komen. Vele leerkrachten hebben dan ook niet de basiscompetenties om lezen, schrijven, en rekenen op een correcte manier aan hun leerlingen meet te geven.
Met de vernieuwing onder de noemer “De Nieuwe Leerkracht” die sinds 2012 van start is gegaan wordt de lerarenopleiding vernieuwd. Onder andere zijn de instapvoorwaarden verhoogd en het curriculum aangepast. Beter opgeleide leerkrachten voor het basisonderwijs betekent ook leerlingen die met een betere basis instromen in het LBO en het MULO.
Een belangrijk aspect in de vernieuwde lerarenopleiding is de leerkrachten leren omgaan met leerlingen van verschillende niveaus en interesses (via modules rond zorg), zodat elke leerling het eigen potentieel kan ontwikkelen. Deze ontwikkelingen in het basisonderwijs trekken het totale niveau van het onderwijs omhoog waardoor het aantal leerlingen dat uitvalt sterk kan afnemen en een betere instroom kan ontstaan voor het vervolgonderwijs, vooral het LBO.
