Ngày 27 tháng 9 năm 2012 lễ tổng kết Chương trình Khuyến nông có sự tham gia (PAEX) đã được tổ chức tại thành phố Vũng Tàu để đánh giá tác động của chương trình đối với hệ thống khuyến nông và chuyển giao tài liệu cho các đối tác. Các đại biểu đến từ VVOB Bỉ, VVOB Việt Nam, nhóm công tác của PAEX, bộ Nông nghiệp &PTNT, Trung tâm Khuyến nông quốc gia, viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam (IAS), Viện Nghiên cứu và phát triển đồng bằng sông Cửu Long (MDI), khoa Phát triển nông thôn (CRD), Trung tâm Khuyến nông và Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân của 13 tỉnh thành phía Nam.
Chương trình PAEX được khởi động từ năm 2008 và sẽ kết thúc vào cuối năm 2012. Chương trình này thúc đẩy việc áp dụng phương pháp khuyến nông có sự tham gia với trọng tâm là phương pháp Phát triển Công nghệ có sự tham gia (PTD) và một trong những kết quả nổi bật là sự thành lập của các câu lạc bộ nông dân (CLB) ở năm tỉnh Bình Phước, Bà rịa – Vũng tàu, An Giang, Hậu Giang và Sóc Trăng. Đây là chương trình tiếp theo hai dự án khuyên nông trước đây của VVOB (PAEP 2005-2007, MDAEP 2001-2007). Để thực hiện các dự án này, VVOB đã hợp tác với viện Nghiên cứu và Phát triển đồng bằng sông Cửu Long (MDI), khoa Phát triển nông thôn, Đại học Cần Thơ và viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam (IAS) để thực hiện các dự án khuyến nông có sự tham gia tại một số tỉnh miền đông nam bộ và vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Các đại biểu dự hội thảo đã lắng nghe và thảo luận sôi nổi các báo cáo và chủ đề về tính bền vững. phương pháp lồng ghép PTD vào hoạt động khuyến nông và hiệu quả của CLB và nhóm giảng viên nòng cốt (TOT). Các câu chuyện bằng hình ảnh cũng được trình bày để minh họa cho các hoạt động của chương trình. Sau năm năm hoạt động, hàng trăm khóa tập huấn, hội thảo, thử nghiệm, trao đổi kinh nghiệm và tham quan đã được tổ chức cho hàng ngàn cán bộ khuyến nông và nông dân, chương trình đã đạt được một số kết quả nổi bật như sau: 1) xây dựng được hệ thống 78 câu lạc bộ khuyến nông, 2) nhu cầu của nông dân đã được xem xét và lồng ghép vào các kế hoạch khuyến nông hàng năm, 3) xây dựng được đội ngũ 25 giảng viên nòng cốt của 5 tỉnh, 4) nâng cao năng lực của cán bộ hai viện về các phương pháp khuyến nông có sự tham gia và kinh nghiệm thực địa, 5) phát triển 10 tài liệu/sách tập huấn cho các đối tượng nông dân, cán bộ khuyến nông và nhóm giảng viên nòng cốt, 6) xây dựng và củng cố sự hợp tác giữa CLB, cán bộ khuyến nông và các đoàn thể và 7) phổ triển các phương pháp khuyến nông có sự tham gia cho hơn 4.000 cán bộ khuyến nông và nông dân trong hệ thống khuyến nông.
Các khách mời/Giám đốc Trung tâm Khuyến nông từ các tỉnh bạn khẳng định rằng PTD là một phương pháp khuyến nông rất thích hợp.Tuy nhiên họ cũng rất thực tế khi bàn đến những thách thức sẽ gặp phải khi ứng dụng PTD như thái động thụ động của nông dân, giới hạn về năng lưc của cán bộ khuyến nông, kinh phí giới hạn của Trung tâm Khuyến nông v.v…Đế áp dụng PTD, các Trung tâm Khuyến nông tham gia PAEX và các tỉnh ngoài chương trình đã chia sẻ kinh nghiệm để duy trì các CLB nông dân và tìm nguồn lực cho hoạt động của cơ quan. Một kinh nghiệm rất thực tế để các CLB hoạt động bền vững hơn là các thành viên CLB phải sản xuất cùng một sản phẩm. Điều này giúp các nông dân có quyền lực để thương lượng với các tổ chức khác từ khâu mua vật tư nguyên liệu cho đến khâu tiêu thụ sản phẩm. Có nhiều nguồn các trung tâm có thể vận dụng để nhân rộng PTD như lồng ghép PTD vào ngân sách khuyến nông, sử dụng ngân sách dành cho phát triển nông nghiệp của sở Khoa học và công nghệ, đoàn thể, chương trình Nông thôn mới và lập dự án “Phát triển Khuyến nông có sự tham gia” v.v…Mặc dù vẫn còn một số hạn chế về năng lực thực hiện các hoạt động khuyến nông có sự tham gia và hỗ trợ giải quyết những khó khăn của nông dân trong nền kinh tế thị trường, các Trung tâm khuyến nông và CLB khẳng định các thành quả của chương trình PAEX sẽ được duy trì và nhân rộng.
Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Bà Hạ Thúy Hạnh đã cám ơn sự đóng góp của VVOB đối với mạng lưới khuyến nông và cam kết sẽ sử dụng các tài liệu VVOB đã xuất bản không chỉ trong miền Nam mà cả ở miền Bắc Việt Nam. Bà cũng đánh giá cao kết quả của PAEX đối với nông dân và ghi nhận PTD là một trong những phương pháp khuyến nông thu hút sự tham gia tích cực của nông dân và đem lại nhiều thay đổi nổi bật.
Chương trình đã tôn vinh và trao tặng giấy khen cho các đại biểu đã đóng góp cho sự thành công của chương trình. Tiến sĩ Wilfried Theunis, Giám đốc Chương trình VVOB Việt Nam đã bàn giao các tài liệu/sách do VVOB xuất bản cho Trung tâm Khuyến nông Quốc gia. Để kết thúc hội thảo, bà Kristine Smet, VVOB Bỉ, cám ơn các đối tác đã đóng góp cho sự thành công của PAEX và rất hy vọng rằng Trung tâm Khuyến nông Quốc gia sẽ ứng dụng những bài học hay của PAEX vào chương trình tập huấn khuyến nông trong tương lai.
