Kleuterleerkrachten Charlotte, Stephanie en Sofie reisden af naar Kabwe, Zambia, om hun Zambiaanse collega’s voor het eerst te ontmoeten in het kader van hun prille scholenband: “We hopen dat de scholenband een eigen leven begint te leiden in beide scholen.”
Beginfase
Het Scholenbandenprogramma van VVOB brengt Vlaamse scholen in contact met scholen in Midden- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië om de wereldburgerschapscompetenties van jonge en iets oudere leerlingen uit het basis- en middelbaar onderwijs te stimuleren via educatieve en interculturele uitwisseling. Sommige van die scholenbanden zijn al vergevorderd, anderen zitten nog in de beginfase van een hopelijk duurzame samenwerking.
De scholenband tussen BSGO Magnolia in Ukkel en Lukanga Primary School in Kabwe, Zambia, behoort tot die laatste groep. Eind november bezochten kleuterleerkrachten Charlotte, Stephanie en Sofie voor de eerste keer hun Zambiaanse evenknieën.
Jullie hadden waarschijnlijk bepaalde verwachtingen over hoe het onderwijs in Zambia eruitziet. Wat was de grootste verrassing toen je mee in de klas stond?
Sofie: “Ik dacht dat de kleuters vooral zouden moeten herhalen wat de leerkracht zegt, maar dat is niet zo. De kleuterleerkrachten ontwikkelen veel materiaal om leerlingen zelf aan de slag te laten gaan. Die leermaterialen zijn gemaakt van dingen die ze vinden. Thuis, op straat of in de natuur… ze zijn daar heel creatief mee! Je ziet dat ze ondanks weinig middelen en infrastructuur toch gepassioneerd zijn en vooruit willen met hun leerlingen. In België kopen we zelf materialen aan die soms te ingewikkeld zijn. Door dit project heb ik vanop de eerste rij kunnen zien dat je ook met weinig middelen veel kan betekenen.”
Stephanie: “Wat mij ook opviel, is hoe hard ze werken aan de zelfstandigheid van hun leerlingen. Ze leren hen bijvoorbeeld tuinieren en koken, concrete skills die je nodig hebt in het dagdagelijks leven. De ‘special needs’-klas is nog zo’n mooi project. Ze geven leerlingen met moeilijkheden of beperkingen ook de kans om te leren. Er staan meerdere leerkrachten in de klas om elke leerling zo goed mogelijk te begeleiden.”
Jullie geven les aan nog heel jonge kinderen. Wat brengt een scholenband concreet bij aan kleuters?
Charlotte: “Onze jongsten krijgen via het project een eerste inkijk in de wijde wereld, we laten hen ontdekken wat er daarbuiten allemaal is, we leren hen communiceren… De kleuters in beide scholen leren van en ontdekken elkaar, met een lied, een spel, een videoboodschap. In de derde kleuterklas kunnen we al eens filosoferen en hun kritisch denkvermogen en open houding stimuleren aan de hand van de samenwerking. Een scholenband tussen kleuters kan de basis vormen voor hun groei tot wereldburger.”
Het bezoek had twee doelen: elkaar leren kennen, maar ook een actieplan uitwerken dat het kader vormt voor jullie samenwerking. Hoe verliep dat?
Sofie: “Relatief gemakkelijk! Uit een eerste brainstorm kwam een waslijst aan mogelijke onderwerpen naar voor om rond samen te werken, waaruit we eindelijk kozen voor drie themagroepen: cultuur (typische spelen, kleding, ceremonies, muziek), planten, dieren en omgeving, en tenslotte talenten en skills. We zaten daarna gemengd samen over hoe deze thema’s uitgewerkt zouden worden op leerling-, leerkracht- en omgevingsniveau. We moeten dit wel nog aftoetsen met het thuisfront!”
Stephanie: “Wat iets moeilijker verliep, was de budgetbespreking. In België geraken we gemakkelijk aan materiaal om de activiteiten uit te werken, in Zambia is dat minder evident. Zij moeten nog veel aankopen voor het project, waaronder op z’n minst een internetbundel om te kunnen communiceren met elkaar.”
Wat hoop je zélf, als leerkracht en Vlaming, te leren van de scholenband?
Charlotte: “Ik hoop dat we de scholenband kunnen laten leven in onze school, met leerkrachten én ouders, en dat we kleine ideeën kunnen laten evolueren tot iets moois. We kunnen de scholenband gebruiken als inspiratie om de leerlingen de wereld te laten ontdekken en met een open houding te leren denken. Op persoonlijk vlak wil ik dankzij deze nieuwe manier van samenwerken beter leren communiceren en meer inzicht krijgen in culturele diversiteit.”
Sofie: “Ik hoop ook dat de scholenband echt een leven gaat leiden in beide scholen, en dat we daar samen iets mooi van kunnen maken. Ik wil de Zambiaanse school, haar leerlingen en leerkrachten nog beter leren kennen door samen te werken rond de gekozen thema’s. Door constructief ideeën uit te wisselen, kunnen we echt bijleren van elkaar en meer openstaan voor verandering en vernieuwing.”
Stephanie: “Wij gaan sowieso veel bijleren van hun, maar ik wil hen ook zoveel mogelijk bijbrengen vanuit de Belgische context. Beide landen zullen nieuwe ideeën en ervaringen kunnen opdoen en uitwisselen. Zo blijven we als leerkracht groeien.”
Drie kleuterleerkrachten in Zambia
