Op vraag van VVOB Vietnam en met de steun van het nationaal en provinciaal beleidsniveau vertelden we hoe onderwijsprofessionals in Vlaanderen vanuit een procesgerichte visie kleuteronderwijs kleuren. In welke mate is de klas– en schoolcontext geschikt voor alle kinderen? Zijn er kinderen die uit de boot vallen?
Het Vietnamees onderwijs kiest voor een productgerichte aanpak. Hoge cijfers halen, discipline, de instructie en taken die de leerkracht geeft opvolgen zijn kwaliteitsnormen. En het moet gezegd... een productgerichte aanpak heeft een onmiskenbaar effect in een regio die zich snel ontwikkelt. Het viel ons op dat in scholen resultaten, ranking, hoge cijfers, organisatie, competenties, discipline zeer belangrijke topics zijn.
Wanneer we in Vlaanderen onze studenten bevragen over wat volgens hen goed onderwijs is, komen begrippen naar voren als proces, leergesprek, autonomie, reflecties, attitude en zorgverbreding. Kindvolgsystemen én zeker een procesgericht kindvolgsysteem probeert het totale beeld van een kind te pakken. Op basis van die gegevens richt de kleuteronderwijzer(es) zijn/haar interventies. Kleuters die bijvoorbeeld foutloos hun taak maken en de regels perfect volgen kunnen binnen een procesgericht systeem toch zorgkinderen zijn. We proberen ook voor hen aangepaste maatregelen te nemen om hun ontwikkeling te bevorderen.
Tijdens de training werd ons duidelijk dat binnen de Vietnamese context deze kinderen in geen geval beschouwd worden als kinderen die extra zorg vragen. Voor ons is goed onderwijs niet direct verbonden met hoog presteerders (high achievers) maar wel met high potentials. We proberen via allerhande innovatieve werkvormen alle kinderen in scope te houden.
De confrontatie tussen beide visies was zowel voor ons als voor de deelnemers erg boeiend. Het wijst op een verschil in onderwijscultuur waar we niet zomaar omheen kunnen. Het is niet de bedoeling om deze verschillen te reduceren. Het is net verrijkend dat ze bestaan. Het daagt alle betrokkenen uit om te herbronnen en de sterktes te zien in elkaars aanpak.
Door Herman Coene en Hannelore De Greve,
Lerarenopleiders Bachelor Kleuteronderwijs van de Karel de Grote-Hogeschool Antwerpen
