Als toekomstige kleuterleidster wilde ik voor mijn laatste jaar iets totaal anders, iets anders dan een gewone stage, iets anders dan een dorpschool onder een boom naast de kerktoren, iets veel uitdagender. Zo uitdagend dat je eigenlijk een heel grote stap neemt in het onbekende, niet wetend hoe het gaat worden, wat het gaat zijn… maar dit wel met een grote onzichtbare rugzak bij je, die je hebt meegekregen vanuit je opleiding.
Dit vond ik bij de voorstellen die de VVOB (Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische Bijstand) deed aan zoekende stagiaires op de Katholieke Hogeschool Kempen. Ik was meteen enthousiast voor het project KALBOBIS, wat staat voor de ‘Kansverbetering leerlingen basis-onderwijs binnenland, in Suriname’. Ik bleef bij mijn keuze toen ik hoorde dat ik er alleen heen zou moeten. Om deze keuze te kunnen bemachtigen, moest ik op gesprek bij de VVOB te Brussel. Met volle spanning zat ik te wachten tot het besluit van hen viel. Toen ik hoorde dat ik mocht vertrekken, werden deze spanningen nog veel groter. Toch pakte ik mijn koffers en vertrok voor drie maanden naar Suriname. Droom die werkelijkheid werd…eerst besef je dat nog niet als je die sollicitatie bij de VVOB achter de rug hebt. Je beseft dit pas als op het vliegtuig stapt. Beetje bang voor het onbekende, maar wel super hard naar uitkijkend! Daar ging ik dan met mijn neus recht naar een land dat ik niet kende. Je komt aan, alles is anders, je vliegt zo ontzettend ver, helemaal naar de andere kant van de wereld…en toch hoor je Nederlands als je uit het vliegtuig stapt. Ik werd direct ontvangen door een grote douche, een tropische douche wel genaamd. En daar begon mijn droom, stapje voor stapje…
Zo kwam ik aan in het tropisch regenwoud. Ik geloofde mijn ogen niet…zo prachtig! Daar werd ik begeleid door het KALBOBIS-team. Ik ben allerlei pilotscholen gaan bezoeken, maar uiteindelijk zou ik deze drie maanden verblijven in het dorpje Dan. Ik kon dan eindelijk zelf aan de slag zonder het KALBOBIS-team! Je laat mensen achter die je net hebt leren kennen (met een traantje erbij) en dan staan er weer nieuwe mensen klaar die een stukje je verdere leven bepalen.
Er was haast geen elektriciteit, een rivier waarin alles gebeurde, heel veel armoede maar ontzettend lieve mensen! Kortom een plek om nooit meer bij weg te willen gaan. Ik trof daar een kleuterklasje aan waar de kinderen stilletjes op hun stoeltje zaten en keken naar de juf die vooraan bij het bord stond. Ze zeiden na wat de juf zei, ze deden wat de juf vroeg, niets kwam van hen uit. Een schooltje waar je naar mijn gevoel als kind geen kind kan zijn, uit angst voor lijfstraffen, door de armoede en de culturele gebruiken zoals vroeg uitgehuwelijkt worden,…
Het is een hele ervaring! Je hebt leuke momenten en minder leuke momenten, dingen die je nooit zult vergeten en dingen die je meeneemt in je zoektocht naar je toekomst… Enkele momenten zijn bijvoorbeeld: Een klasje voor je krijgen waarvan je taal niet spreekt, je merkt dat de buurlanden zoals Frans Guyana dan wel invloed hebben als je iets beter kan uitleggen in het Frans. In het begin was het zoeken en ook wennen, niet alleen voor mij maar ook voor de kleuters. Veel kinderen hadden nog nooit een blanke gezien… Je wordt dan echt gecheckt doordat ze aan je huid voelen om te zien of je geen kleur afgeeft… Zo val je hier van de éne verwondering in de andere. Ook heb ik meegemaakt dat een moeder haar kind aan mij wou meegeven omdat ik het alles kon leren in België. Dit zijn soms sprakeloze momenten. Ik heb dan gezegd dat ik heel goed zal zorgen voor haar kindje in de kleuterklas.
Hetgeen ik deed is vooral als laatstejaarsstudente kleuteronderwijs het onderwijs in het binnenland proberen te verbeteren. Verbeteren is een groot woord, je doet je best en de leerkrachten vinden het prachtig wat je aanbrengt. Je krijgt enorm veel terug van de mensen en van de kinderen. Maar ik ben ook een stukje van mezelf tegengekomen…leerkrachten vonden het blijkbaar enorm knap dat ik mezelf als evenwaardig zie, dat hadden ze nog niet vaak meegemaakt bij stagiaires. Terwijl ik denk als je hier begint met een idee van ik kan het hier allemaal en ik ben goed, dan ga je nooit op dezelfde golflengte komen met de mensen van hier en dan kan je ook nooit bereiken wat je wilt bereiken. En dingen bereiken doe je hier wel hoor! De kinderen zijn enorm blij met de kleinste dingen die je hen meegeeft, al is het een complimentje of gewoon een blik van waardering! Heb heel gelukkige gezichtjes gezien, maar soms moet je ook echt sterk in je schoenen staan. Kinderen worden geslagen, niet gewaardeerd in hun kunnen, soms aan de kant geschoven. Je ziet hier echt kinderen die afhaken van school omdat ze gewoon geen kans krijgen. Het fijne is dat je net die kinderen die net op de rand van “verlies” staan, kan helpen, terug een steuntje in de rug kan geven.
Een stap in het onbekende, ritsellende blaadjes onder je voeten of is dat een slang achter een boom… steeds op je hoede zijn, maar ook in het dorpje Dan diep in het tropisch regenwoud zijn ze op hun hoede… want daar groeit iets.
Groeien doet bloeien… de eerste ervaringsgerichte kleuterklas diep in het binnenland van Suriname. Hoeken, kalenders, kleuters in een kring i.p.v. achter bankjes. “Ik mag iets zeggen, ik mag spelen, ik mag rennen, springen, dansen, ik mag weer kind zijn!” Dit heb ik bereikt in de kleuterklas. Ook de juf zei met tranen in haar ogen “Sanne, door jou is er nu een eerste ervaringsgerichte kleuterklas in het tropisch regenwoud!”, weet je van zoiets krijg je gewoon kippenvel. Je merkt hier ook dat ervaringsgericht werken echt belangrijk is, je ziet nu pas hoe een luxeleventje en luxe-onderwijs wij hebben in België.
Ook de oudere kinderen zijn aan de slag gegaan… met een borstel in de hand schilderden we een muur over gezonde voeding… “Gezonde voeding doet leren!” kwam uit de mond van een kind uit het vijfde leerjaar en dit hebben we ook laten voelen in het ritme van de muziek, we hebben gezongen, geleerd, geknutseld over gezonde voeding. Leren op een andere manier… De kinderen hadden vanaf hun geboorte al het etiket ‘ik kan niets, want ik kom uit het binnenland’ op hun voorhoofd kleven. Ook enkele leerkrachten dachten hier zo over. Daarom heb ik de leerkrachten tot één gemotiveerd team gemaakt en hebben we sloegen de handen in mekaar en hebben we geluisterd naar de kinderen. Zij hebben de leerkrachten laten schrikken zo erg dat ze er zo fier op waren! Ze schreven zelf liedjes, kwamen met prachtideeën naar voor, maakte een prachtige muurschildering,... We hebben hard gewerkt over gezonde voeding en misschien worden we geselecteerd voor de wedstrijd in de hoofdstad. Deze wedstrijd loopt tussen verschillende scholen, maar voor het eerste ook met een school uit het binnenland erbij. Deze wedstrijd gaat door in de hoofdstad, Paramaribo, een stad waar vele kinderen nog nooit geweest zijn. Ze kennen geen auto’s, hoge bebouwingen, straten, lantaarnpalen, winkels... KALBOBIS heeft mij ingeschakeld zodat deze kinderen ook eens een kans kregen.
“Wat kan je met een boek meer doen dan voorlezen?” was het derde project in dit dorpje. Samen in een kring, vertellen, spelen, of luisteren naar een spannend verhaal… het gebeurde allemaal. We sloegen de handen in mekaar, traantjes, lachende gezichten… momenten om nooit meer te vergeten… Leerkrachten wisten niet dat uit een verhaal zoveel kon groeien, ook de kinderen zijn hierdoor opgebloeid, mochten gekke gezichten trekken, mochten op hun stoel gaan staan als tovenaar, mochten vertellen over een boek, mochten fantaseren,...
Door dit alles verkregen we een samenwerkende school met kinderen die graag naar school komen, kortom een school om fier op te zijn. Je bent hier niet alleen om iets te brengen, maar je leert van elkaar. Hier heb ik echt geleerd dat we elkaar nog veel kunnen leren, klein en groot, zwart of blank,…iedereen is evenwaardig en draagt zijn steentje bij.
Dit heb ik ook te danken aan alle mensen die mij hebben gesteund op de kerstmarkt in Heist-op-den-Berg en door de sponsering van de Noord-Zuiddienst.
Ik weet dat ik met een traan ben vertrokken vanuit België, maar dat ik met nog veel meer tranen naar huis ben teruggekeerd…
Thuis aangekomen besef je dat je een familie hebt achtergelaten. Maar ik heb wel net vernomen dat het schooltje heel goed draait en dat de kinderen zijn geselecteerd voor de wedstrijd ‘gezonde voeding’ op 4 juli. Ze krijgen dus nu eindelijk ook eens de kans om hen te laten zien, te horen, de andere te laten beseffen dat ze iets kunnen en iets waard zijn! Dat doet me plezier!
Dit verhaal wou ik jullie graag even meegeven, maar zou nog veel meer kunnen vertellen… Ik zou zeggen stap zelf in je droom en maak dromen voor andere mensen waar…
Sanne
Sanne vertrekt in juli 2009 op eigen initiatief terug naar Suriname en gaat ginds haar schooltje terug bezoeken. Wil je graag meer weten over haar onvergetelijke momenten : neem dan eens een kijkje op haar blog.
