U bent hier

In de tweede week van juli ontvingen de lerarenopleidingen van Battambang een speciale bezoeker. Mr. Olaf Moens van het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie werd uitgenodigd, door het VVOB-project Strenghtening Health Education (SHE), om een vierdaagse opleiding te geven. 

De deelnemers waren docenten lerarenopleiding in Biologie en Huishoudkunde. Zij hebben een sterke impact op de vaardigheden in gezondheidseducatie van toekomstige leraren van zes provincies in noordwest Cambodja.

Gezondheidseducatie en -promotie in basis- en secundaire scholen

De eerste opleidingsdag begon met een uiteenzetting over de bepalende factoren voor gezondheid. De docenten lerarenopleiding leerden dat gezondheidspromotie veel meer is dan louter gezondheidseducatie.

In het verleden ervaarden zij al dat lessen over gezondheid vaak niet het gewenste effect hadden. Met het zogenaamde ASE-model trachtte Olaf aan te geven welke andere factoren belangrijk zijn in het complexe proces van gedragsverandering.

De volgende stap in de opleiding was om deze inzichten naar de context van basis- en middelbare scholen te vertalen: Hoe kunnen we gedrag beïnvloeden? Hoe kunnen we studenten bepaalde sociale vaardigheden aanleren of hen begeleiden in het creëren van een positieve zelfwaardering?

Op de derde dag werd het meeste aandacht besteed aan twee oefeningen. De docenten lerarenopleiding kregen de opdracht om hun kennis toe te passen op twee concrete vragen. Hoe kunnen we leerlingen van basisscholen stimuleren om hun handen te wassen? En hoe kan een leraar van de secundaire school voorkomen dat zijn studenten verslaafd raken aan tabak? Daartoe moesten ze zich baseren op de drie strategieën (educatie, structurele maatregelen en regulering) en de vier niveaus (de persoon, de klas, de school en de context) van gezondheidsbeleid.

Dezelfde dag kwamen we erachter dat Olaf jarig was. Omdat dit niet ongemerkt voorbij kon gaan, kocht Sokalyan een lokaal geschenkje en een Cambodjaanse cake. Het universele Happy Birthday-lied werd door alle deelnemers enthousiast meegezongen.

Tijdens de laatste dag werden de belangrijkste elementen van de opleiding gedeeld met andere docenten lerarenopleiding die andere lessen volgden en met de directeurs van het opleidingscentrum. Op die manier werd er gefocust op hoe de deelnemers hun collega’s kunnen ondersteunen bij het geven van effectieve gezondheidseducatie – of moeten we zeggen gezondheidspromotie?

Follow-up en uitdagingen

De commentaren die we achteraf bij de deelnemers voornamelijk hoorden waren: ‘Ik heb hier een veel beter begrip gekregen van gezondheidseducatie en gezondheidspromotie dankzij de uitleg van een erg ervaren docent’, en ‘Deze vier dagen waren erg nuttig, maar ik weet niet hoe ik dit moet overbrengen naar de  leraren in opleiding’.

Het is duidelijk dat de opleidingsdagen een grote impact zullen hebben op de manier waarop gezondheidseducatie bijgebracht zal worden in de lerarenopleidingen. We constateerden echter ook dat de uitdaging groot is om meer verdiepende, reflecterende en discussiesessies te voorzien die het mogelijk moeten maken te ‘internaliseren’ wat de docenten lerarenopleiding aangeleerd werd en hen in staat moet stellen om dit in de dagelijkse praktijk te kunnen hanteren. Het nieuwe lerarenboek over Gezondheidseducatie voor Biologie en Huishoudkunde, dat momenteel ontwikkeld wordt door VVOB, zal natuurlijk informatie over deze specifieke opleiding bevatten.

Een andere uitdaging voor dit project is om de belangrijkste elementen goed te laten keuren door de recent opgerichte werkgroep binnen de departementen Lerarenopleidingen en Gezondheid op school van het Ministerie van onderwijs. Alleen dankzij de steun en goedkeuring van deze overheidsinstantie zullen de docenten lerarenopleiding op een duurzame manier effectieve gezondheidseducatie en -promotie kunnen blijven onderwijzen.

Verslag: Maarten Penninckx
Vertaling: Femmy Thewissen