VVOB en onderwijspartners in Afrika hebben met de steun van de Belgische ontwikkelingssamenwerking een toolkit ontwikkeld met praktische tips die kleuteronderwijzers in staat stelt genderstereotypes te bestrijden en te voorkomen. Minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo: “Met deze toolkit doorprikken we schadelijke stereotypes van jongs af aan en krijgen meisjes écht gelijke kansen.”
Gender met de paplepel
De GRP4ECE toolkit (‘gender-responsive pedagogy for early childhood education’) is een primeur in de strijd voor gelijkheid, omdat ze genderstereotypes al bij kleuters aanpakt. Internationaal onderzoek leert ons namelijk dat kinderen al op 7 jaar hardnekkige genderstereotiepe normen en ideeën overgenomen hebben over wat het betekent om man of vrouw te zijn. Voor meisjes in het bijzonder heeft dat nefaste gevolgen voor hun ontwikkeling.
Lees verder onder deze toelichtende (Engelstalige) animatievideo over de GRP4ECE toolkit.
[Sommige afbeeldingen worden niet correct weergegeven op iPhones]
Bedenkelijk beeld
Genderstereotypes bereiken onze kinderen via oneindig veel verschillende kanalen: in de media, thuis, in de winkel… maar ook in leermaterialen en via de leerkracht. De impact van schoolomgevingen op de totstandkoming en bestendiging van genderstereotypes in kinderen mag niet onderschat worden. Leerkrachten en schoolleiders kunnen die stereotypes bevestigen maar ook effectief bestrijden.
Bijvoorbeeld: leerkrachten geven vaker opmerkingen aan meisjes over hun kledij, voorkomen en zorgende persoonlijkheden. Jongens krijgen dan weer meer complimenten over hun fysieke kracht en ervaren meer ruimte om zich uit te drukken. Dat schept een bedenkelijk beeld van een maatschappij die actievere rollen toebedeelt aan mannen en minder verwacht van vrouwen.
Spelenderwijs stereotypes bestrijden
Maar onderwijzers hebben het beste voor met hun leerlingen en doen dit vaak onbewust. Daarom hebben VVOB en onderwijspartners in Afrika met Belgische steun de krachten gebundeld om de GRP4ECE toolkit te ontwikkelen, een heel praktisch (en leuk!) kosteloos leermateriaal voor kleuterleerkrachten.
Concreet voorziet de toolkit in adviezen en tips voor onderwijzers om genderstereotiep gedrag en ideeën spelenderwijs te bestrijden, zowel die van zichzelf als die van kleuters. Want pas als leerkrachten zich volledig bewust zijn van hun eigen gedrag, kunnen zij proactief meebouwen aan een schoolomgeving en maatschappij waarin meisjes en jongens zich tot hun volledig potentieel kunnen ontplooien, zonder inmenging van extern opgelegde, schadelijke stereotypes.
Breed gedragen initiatief
Minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo treedt VVOB bij in haar motieven voor de ontwikkeling van de toolkit: “Te vaak staan genderstereotypes de empowerment van meisjes en vrouwen in de weg. Onbewust worden kinderen in de richting van een bepaalde studiekeuze, een bepaald beroep, een bepaald inkomen geduwd. Hierdoor bestendigen ze ongelijkheid en discriminatie. Met een toolkit als die van VVOB doorprikken we schadelijke genderstereotypes van jongs af aan en krijgen meisjes écht gelijke kansen.” De minister ontving zijn eigen examplaar van de GRP4ECE toolkit van VVOB directeur Sven Rooms (zie foto boven).
De toolkit werd reeds gedeeld met 400 beleidsmakers in Zuid-Afrika en wordt door VVOB en partners in eerste instantie geïmplementeerd in Zambia, waarna het wordt uitgerold op grotere schaal in Afrika. Het werd ontwikkeld in partnerschap met het Forum for African Women Educationalists (FAWE) en werd onderschreven door de Afrikaanse Unie en UNESCO.
